STARY GROBOWIEC ESPERANTYSTY W LUBLINIE

W Lublinie, na cmentarzu rzymsko-katolickim, przy ul. Lipowej, znajduje się grób esperantysty, który zmarł w roku 1918.

Władysław Hieronim Frydrychs – jeden z pierwszych esperantystów w Lublinie.

Rodzina Frydrychs była pochodzenia niemieckiego. Pradziad Władysława był nadwornym lekarzem królewskim w Dreźnie. Razem z jednym z Sasów przyjechał do Warszawy i już w Polsce pozostał. Rodzina Frydrychs spolszczyła się całkowicie poprzez małżeństwa z Polkami.

Władysław Hieronim Frydrychs kazał się nazywać potocznie FRYDRO aby w brzmieniu bardziej spolszczyć swoje nazwisko. W latach 1863-64 walczył w Powstaniu Styczniowym. Po upadku powstania razem z innymi powstańcami uciekł do Galicji. Tam jednak został osadzony w więzieniu. Po 17 miesiącach wrócił do Lublina.

Esperantem Frydrychs zainteresował się na kilka lat przed śmiercią. Korespondował z twórcą tego języka – Ludwikiem Zamenhofem. Frydrychs stał się wielkim entuzjastą esperanta. Pracował nad słownikiem esperanckim. Niestety śmierć nie pozwoliła mu dokończyc tej pracy.

Na pamiątkę swojego uwolnienia i powrotu do Lublina (według “La Verda Standardo”, 1913r.), Frydrychs ufundował “Stypendium Frydro” – fundację wspierającą najzdolniejszych uczniów tego okresu, pochodzenia polskiego, w celu wysłania ich na studia zagraniczne. Według “La Verda Standardo” – Frydrychs zapisał testamentem i zdeponował u ówczesnego dyrektora Wydziału Handlowego przy Polskiej Szkole Lubelskiej, pana Stanisława Śliwinki, sumę 2500 rubli. Suma ta miała być “żelaznym kapitałem”, z którego procenty miały być użyte w dotowaniu uczniów zgodnie z fundacją Frydro.

Jak funkcjonowało to stypendium, jak długo – tego niestety na razie nie wiemy.

Swój esperancki grobowiec Frydrychs przygotował jeszcze przed śmiercią.

Napis wokół płyty brzmi:

“NACIO MATURA , TIO ABELOJ , EL KIUJ ĈIUJ VIVAS, LABORAS KAJ EĈ PEREIĜAS POR ĈIUJ.”

“Naród dojrzały to pszczoły, z których wszystkie żyją, pracują i nawet giną dla wszystkich.”